Zaczęło się od Szkotów
Świąteczna krata, ułożona z dwóch lub trzech kolorów linii na czerwonym tle, pochodzi od najstarszego rodzaju kraty, czyli Tartanu. Tartan był kiedyś nie tyle rodzajem kraty, ile tkaniną wykonaną z owczej wełny o kraciastym wzorze. Dla Szkotów krata była charakterystycznym wyróżnikiem, identyfikującym przynależność do konkretnego klanu. Uważa się, że było około siedmiuset różnych wzorów Tartanów. Wybór koloru dla danej grupy był związany z obecnością roślin, drzew i jagód, z których pozyskiwano barwnik do wytworzenia Tartanu. Członkowie danego klanu musieli wyróżniać się identycznym ubiorem i kolorem pasów, aby łatwiej można było ich rozpoznać. Z czasem pojawiły się sztuczne barwniki, dzięki którym tkacze rozbudowali gamę kolorów. W ten sposób uzyskano szkocką kratę o różnych barwach i szerokościach pasów. Od tamtej pory Tartan wykorzystywany jest głównie do produkcji szkockich kiltów, ale także spodni, nakryć głowy, skarpetek i innych części garderoby.
Szkocka krata przyjmuje różne wcielenia, jednak najpopularniejsza jest ta na czerwonym tle z zielonymi paskami. W Wielkiej Brytanii i Szkocji stała się symbolem świątecznych stylizacji. Z czasem ubrania w szkoci deseń zaczęły być produkowane przez marki premium i tak rozpowszechniła się moda na ten wzór. Oczywiście, szkocka kratka, to niejedyny deseń w kratkę, jaki znamy. Jest ich znacznie więcej. Niektóre zapisały się w kanonie modowym.
krata Tartan fot. shutterstock
Tę kratę kochała Brigitte Bardot, dziś lansuje ją Oscar De La Renta
Jest symetrycznie ułożona i najczęściej występuje w biało-czerwonym kolorze. Nazwa kratki pochodzi o francuskiej miejscowości, gdzie tkano wzór w różnych wariantach kolorystycznych. Swoją popularność zawdzięcza Brigitte Bardot. Aktorka tak bardzo pokochała wzór Vichy, że 1959 roku zdecydowała się na nowatorską suknię ślubną pokrytą wspomnianym printem. Dzisiaj do kratki vichy często wracają projektanci. Możecie ją zobaczyć w projektach Vivienne Westwood i Oscara De La Renty.
Kiedyś była dla koni, dzisiaj jest dla ludzi
Krata Tattersal składa się z linii w dwóch kolorach, rozmieszczonych na przemian na jasnym tle. Nazwa pochodzi od Richarda Tattersala, który w 1766 roku założył targ koni w Londynie. Koce dla zwierząt miały charakterystyczny wzór - kratę składającą się z małych prostokątów. Z czasem wzór zaczęto przenosić do mody sportowej i wykorzystywać w produkcji koszul dla dżokejów. Obecnie ten rodzaj kraty najczęściej spotkamy w męskiej garderobie, głównie na kamizelkach i poszetkach.
Krata Tattersal fot. shutterstock
"Ząb ogara" to nazwa, obok której nie przejdziesz obojętnie
Pepitka ma kilka nazw. Z angielskiego "houndstooth" oznacza "ząb ogara". W języku polskim mówi się też o niej często "psi ząb" lub "kurza stopka". Pepitka jest najczęściej dwukolorowym wzorem (czarno-białym), przypominającym zniekształconą kratę. Swoją nazwę zawdzięcza specyficznemu pochyleniu, który kształtem przypomina ząb. Pochodzenie kratki nie jest pewne, ale przyjęło się, że swój początek ma w produkcji tweedowych pledów, wykorzystywanych przesz szkockich pasterzy. Jednak to nie dzięki pasterzom krata houndstooth stała się popularna. Swoją karierę zawdzięcza Coco Chanel, która wykorzystała po raz pierwszy ten deseń do produkcji kultowej torebki "Boy". Wzór szybko okazał się hitem. Jego ekskluzywny charakter zauważył też Christian Dior, który wykorzystał go na flakonach swoich pierwszych perfum "Miss Dior". Dzisiaj pepitka jest jednym z najczęstszych wzorów wykorzystywanych w świecie mody. W tym roku powróciły do niej marki Versace, Hugo Boss i Dior.
Co krata ma wspólnego z oknami?
Ma wyraźny, szeroki wzór, który określa się jako kratę okienną. W Polsce ma dwie nazwy - Windowpane lub szczeblinka. Krata przypomina bardzo popularne w Wielkiej Brytanii okna szczeblinowe, czyli takie, w których szyby składają się z kilku okiennych kratek. Przez lata krata Windowpane była niedoceniana, ale teraz przeżywa swój wielki powrót, szczególnie w modzie męskiej. Uważa się, że wzór szczeblinowy jest atrybutem pewnych siebie, świadomych mężczyzn, którzy podążają wprost do wyznaczonego przez siebie celu.
Książę Walii miał na jej punkcie obsesje
Kratka powstała z blisko rozmieszczonych linii, które tworzą drobną pepitkę. Wizualnie kratka składa się z kilku wzorów, chociaż jej podstawą są małe kwadraciki. Nazwa Glen pochodzi od szkockiego wąwozu Glen Urquahart, gdzie pod koniec XIX wieku właściciel tamtejszych terenów - James Ogilvie-Grant, 11. hrabia Seafield - jako pierwszy ubrał w ten wzór swoich łowczych. Krata przypadła do gustu przyszłemu królowi Edwardowi VIII, który w okresie dwudziestolecia między wojennego wprowadził ją na brytyjskie salony. Od tamtej pory kratę Glen określa się częściej kratą Księcia Walii.
Krata i bawoły mają wiele wspólnego
Pierwotnie wzór Buffalo był wyznacznikiem szkockiego klanu MacGregor. Pod koniec XIX wieku w USA zaczęto produkować go jako wzór na flanelowych koszulach. Jak się okazało, był to strzał w dziesiątkę. Krata Buffalo podbiła świat showbiznesu. Nosiły je najbardziej znane gwiazdy, m.in. Kurt Cobain. Swoją nazwę krata posiada od stada bawołów (z ang. buffalo). Wzór najczęściej występuję w wersji czerwono-czarnej. Czarne i czerwone grube pasy splatają się w ukośny deseń (diagonal).
Krata Buffalo, zaraz obok kraty Tartan, jest najczęstszym świątecznym wzorem, który wykorzystuje się nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale i Wielkiej Brytanii. Buffalo zdobi świąteczne piżamy i spódnice midi. Krata stała się też deseniem wykorzystywanym do tworzenia świątecznych ozdób i materiałów. Występuje na obrusach, pościeli i kokardach wiązanych na prezentach.
Masz ją w swojej letniej garderobie!
Jest lekkim i zwiewnym wzorem, który najczęściej spotkacie na elementach garderoby dziecięcej i kobiecej. Madras to nie tylko wzór, ale też nazwa bawełnianego materiału, z którego składała się ta krata. Nazwa pochodzi o miejscowości w Indiach. To stamtąd eksportowano materiał do Europy. Pierwotnie farbowano go roślinnymi barwnikami, później zaczęto tworzyć wariacje na jego temat z pomocą barwników chemicznych. Dzisiaj krata Madras to element lekkiej, letniej garderoby.
Krata, która przyniosła fortunę
Na sam koniec kratka, którą zna chyba każdy. Krata Burberry już od 100 lat jest znakiem towarowym brytyjskiego domu mody Burberry. Została zaprojektowana w 1920 roku i była wykorzystywana do tworzenia podszewek słynnych, beżowym trenczów. Z czasem zaczęła gościć na innych produktach marki. Kratka Burberry miała swój kryzys na początku XXI wieku. Zaczęto masowo ją podrabiać, przez co wzór stał się synonimem kiczu. Dopiero niedawno znów stała się symbolem brytyjskiej marki. Nowa kolekcja na sezon jesień-zima 2021/22 jest wręcz przeładowana czarno-czerwoną kratką. Występuje na czapkach, kamizelkach, szalikach, kurtkach i spodniach. Jak się okazuje, kratkę Burberry, w tym roku, będziemy nosić od stóp do głów.
Krata Burberry fot. ImaxTree
Jak z pomocą kraty stworzyć świąteczną stylizację?
Ubrania w kratę są wdzięcznym elementem świątecznej garderoby. Nie tylko ładnie wyglądają, ale też świetnie wpisują się w bożenarodzeniowy klimat. Tworząc stylizację na święta, udaj się do znanych polskich sieciówek. Wiele z nich ma naprawdę ciekawe modele sukienek, koszul czy swetrów w kratę. Mnie spodobały się propozycje marki House. Na uwagę zasługuje czerwona sukienka ze złotymi guzikami i szkocką kratką. Założyłabym do niej białą koszulę z szerokim, ozdobnym kołnierzem, skarpetki z falbankami i loafersy. Całość podkreśliłabym dodatkami. Delikatny makijaż i złota biżuteria wystarczą. Jeśli nie jesteś fanką sukienek, wybierz tweedowy komplet w kratę na wzór popularnych modeli Chanel. Są eleganckie i ładnie prezentują się z czarnymi dodatkami. W tym roku postawiłabym na lakierowane szpilki i mini torebeczkę.
Stylizacja z ubraniami w kratę fot. House Brand
