"Grzeczne dziewczynki idą do nieba, niegrzeczne idą tam, gdzie chcą" - to tytuł piosenki z lat 80. Podchwyciły go feministki, a potem niemiecka terapeutka Ute Ehrhardt, której poradnik stał się światowym bestsellerem, przetłumaczonym na 25 języków. Tylko w Niemczech jego nakład przekroczył 2 miliony egzemplarzy. W Polsce był skromniejszy, ale wydanie z 2003 roku rozeszło się bez śladu.
Czym jest tytułowa grzeczność? Według Ehrhardt to m.in. rezygnacja z konfrontacji, zaspokajanie potrzeb innych, zanim sami je wyrażą, i bycie miłym za wszelką cenę, bo tak wypada. Kobiety, choć zmęczone, rozczarowane i wściekłe, uśmiechają się. Autorka nazywa to mentalnoscią Mony Lisy. "Każdy, kto zatrzymał się na dłuższą chwilę przed portretem Mony Lisy w Luwrze, musiał odczuć melancholijny smutek jej uśmiechu. We mnie budzi on jednak raczej irytację niż zachwyt. (.) Kryje się w nim to, co często obserwuję na twarzach moich pacjentek: niepozostawiający wątpliwości sygnał rezygnacji z samej siebie."
Ehrhardt opowiada o kobietach, które poświęciły swoją karierę, żeby zaspokoić ambicje zawodowe męża, albo nie przyjęły awansu ze współczucia dla kolegi, który o tę posadę ubiegał się wcześniej. Przytacza historie zaprzepaszczonej kariery politycznej i wakacji spędzanych co roku w Szwarcwaldzie, a nie na wymarzonych Wyspach Kanaryjskich. Wybrnąć z tych kolein nie jest łatwo, bo kobieta, która chce tworzyć partnerski związek i być docenianym za swoje kompetencje pracownikiem, ma do wykonania znacznie więcej pracy nad sobą niż przeciętny mężczyzna w jej wieku. Wychowywana do usługiwania innym musi nauczyć się, jak zacząć służyć sama sobie. Ute Ehrhardt pokazuje pułapki uległości, w które wpadają nawet kobiety niezależne.
Głos autorki jest bardzo wiarygodny dlatego, że sama się kiedyś zbuntowała i przestała być grzeczną dziewczynką. Karierę zawodową zaczynała od posady urzędniczki w banku. Po 6 tygodniach rzuciła ją i zaangażowała się w ruch feministyczny, studiowała psychologię i założyła ośrodek doradztwa psychologicznego dla przedsiębiorstw. W roku 1987 we współpracy z czasopismem "Brigitte" zorganizowała warsztaty dla kobiet bez wykształcenia zawodowego. Jej pomysł realizowano z powodzeniem przez wiele lat.
5 kroków do stania się niegrzeczną dziewczynką
- Nie zgadzaj się na oglądanie filmu "Obcy - decydujące stracie" po raz szósty, kiedy w tym czasie leci kolejny odcinek twojego ulubionego serialu "Dr House" . To samo dotyczy wyboru rodzaju pizzy czy wyjścia do teściów, kiedy masz ochotę popływać.
- Jeżeli w twoim dziale zepsuła się drukarka, to nie musi być twoja wina. Nie proś kolegi z biurka obok, żeby łaskawie spojrzał, co się stało. Zadzwoń do serwisu.
- Jeżeli byłaś już trzy razy z rzędu na wakacjach w Zakopanem, nie ma potrzeby, abyś spędzała tam kolejny urlop. Jeżeli twój partner nie wierzy, że są w kraju i za granicą inne miejscowości w pobliżu gór, niech spaceruje po Krupówkach sam. Zastanów się, dokąd zawsze chciałaś pojechać, i nie czekaj, aż ktoś ci na to pozwoli. Kup bilet i zarezerwuj nocleg.
- Jeżeli przez 10 lat waszego małżeństwa on nigdy nie sprzątał łazienki, zapytaj, kiedy to zrobi. W razie braku deklaracji zagroź wielką awanturą i rozstaniem.
- Jeżeli niesprzątanie łazienki uważasz za zbyt błahy powód do rozstania, policz te wszystkie błahe rzeczy, które wpędzają cię w rolę służącej.
