O to jak Polacy postrzegają teściowe, zapytaliśmy jedną z najlepszych ekspertek od relacji rodzinnych w Polsce. Dr Agata Stanisz z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, w ramach 5-letnich badań antropologicznych nad relacjami pokrewieństwa Polaków, uczestniczyła w życiu 100 rodzin z Poznania, Jeleniej Góry oraz wsi Dziekanowice w okolicach Gniezna
Michał Stangret: Skąd w Polsce taka nienawiść do teściowych?
Z dr Agata Stanisz z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu:
- Najczęstsze zarzuty pod adresem teściowych brzmią: za bardzo wtrącają się w życie młodych, narzucają im swój punkt widzenia - są w dużej mierze uzasadnione, ale odpowiedź nie jest wcale jednoznaczna.
Czyli młodzi nie są bez winy?
- Najpierw musimy zrozumieć charakter konfliktów w relacjach z teściowymi. Te najlepiej widać na przykładzie domów wielopokoleniowych. Okazuje się, że z teściową dużo gorzej układa się młodym w sytuacji, gdy para zamieszkuje w miejscu lub w pobliżu miejsca zamieszkania rodziny męża. Klasyczny przykład to teściowa i synowa z małym dzieckiem pod jednym dachem. Teściowa mająca uzasadnioną przewagę nad młodą mamą w doświadczeniach wychowawczych, zaczyna służyć swoimi radami, co często może być - i słusznie - odbierane przez synową jako "wtrącanie się". Jednak synowa rzadko powie o tym wprost teściowej. Zamiast tego zaczyna podburzać męża, skarżąc się na jego matkę i spirala konfliktu się nakręca.
Faceci swojej teściowej też nie powiedzą, co ich gryzie?
- W polskim modelu facet rzadziej bywa w domu. Jego kontakty z teściowymi często ograniczają się do odświętnego obiadku i relacji żony z tego, co załatwiła ze swoją matką. Nawet gdy to facet wprowadza się do domu rodzinnego partnerki, najczęściej wszystko jest między nim a teściową OK, bo te relacje także są bardzo powierzchowne. Zięć w przeciwieństwie do synowej raczej nie uczestniczy w prozaicznych domowych zajęciach, a to na najczęściej na ich gruncie dochodzi do konfliktów. Choć młodzi mogą ustalać wspólnie, którą lodówkę wybrać czy jaki kolor ma mieć ściana, to żona i tak będzie się tłumaczyć z tego przed teściową.
Synowe chyba boją się zadzierać z teściowymi?"
- Synowa często robi co może, by obchodzić się z teściową łagodnie, choć nie spotkałam w trakcie badań ani jednego przypadku przyjaźni między teściową a synową. Zresztą synowej trudniej niż zięciowi przechodzi przez usta słowo "mama" do teściowej, choć ta jest młodym bardzo potrzebna: >> służy pomocą w wychowywaniu dziecka (jak młodzi potrzebują, to się nim zajmie). Dzięki temu kobieta często może w ogóle podjąć jakąkolwiek pracę; teściowe pomagają też młodym finansowo, załatwiają im pracę, czy dokładają się do kredytu na mieszkanie.
Czy teściowe przestaną być kiedyś młodym potrzebne?
- Im gorsza będzie polityka socjalna państwa wobec młodych małżeństw, tym teściowe i mamy będą coraz bardziej potrzebne.
Pamiętajmy, że teściowe pomagając młodym - często rezygnują z własnych aspiracji, karier.
A więc co mogą zrobić teściowe, by nie zostały znienawidzone?
- Trzeba podjąć próbę zdefiniowania wzajemnych oczekiwań. Teściowe często realizują pewne działania, bo im się wydaje, że takie są względem nich oczekiwania młodych. Tymczasem okazuje się, że to tylko przypuszczenia. Jeżeli sytuacja się nakręca i nie ma odważnego, by usiąść do szczerej rozmowy, to prowadzi to eskalacji napięcia, rozczarowań i konfliktów.
Dlaczego to jednak najczęściej faceci, a nie kobiety opowiadają dowcipy o złych teściowych?
- Prawdopodobnie czują, że w ich wypowiadaniu - nawet w obecności teściowych - nie ma nic złego, bo ich relacje z teściowymi są po prostu OK.
Wasze życzenia dla teściowych
Bardzo proszę o wydrukowanie moich życzeń da teściowej, gdyż intuicja podpowiada mi, że kiedy pojawią się one w "Metrze", to mój los się odmieni i znajdę tego jedynego mężczyznę. Zatem: Witam moja Droga Pani Teściowo! Jeszcze mnie Pani nie zna, co więcej Pani syn jeszcze nie wie, jakie spotka go szczęście! Przesyłam pozdrowienia, proszę cieszyć się dniami, które pozostały do naszego spotkania.
Karolina
Alicjo, ty moja teściowo,
dziękuję Ci ciągle na nowo,
żeś Pawła tak wychowała,
bym ja z nim kłopotów nie miała!
- synowa Julita
Najukochańszej teściowej BARBARZE SEROKA, która mnie pokochała i obdarowała moim największym skarbem Waldemarem, i która przez 33 lata nigdy mnie nie zawiodła, z całego serca życzę by była z nami jak najdłużej.
Joletta.
Z okazji Dnia Teściowej życzę MAMIE ELI dużo szczęścia i radości, uśmiechu i wytrwałości, i samych przyjemnych dni w przyszłości. Robert
Dla moich dzieci i wnuków jesteś ukochaną BABUNIĄ LENĄ, a dla mnie - najlepszą teściową. Twoja pogoda ducha sprawia, że nie sposób Cię nie kochać i nie podziwiać. Wiele Ci zawdzięczam i za wszystko dziękuję!
Dorota
Teściowej ZUZI! Przesyłam najlepsze życzenia oraz podziękowania za przyjaźń, za wspólne spacery, za dobre rady i serce.
Synowa Ewa
"Kochana MAMO ZOSIU! Z całego serca dziękuję za to, że każdego ranka, każdego wieczora jesteś, pomagasz i opiekujesz się najcudowniej na świecie, swoimi wnuczętami. Bez Ciebie ja i Twoja córka Agnieszka nie dalibyśmy sobie rady z naszą energetyczną dwójką. Zawsze nas wspierasz dobrymi radami, całym swoim sercem oddajesz się wychowując wnusię i wnuczka.
Twój zięciunio, Marcin
Najlepsza teściowo STANISŁAWO! Wildy tyś królowo na rękach Cię nosić i o Twą dobroć śmiem prosić, wielbić Cię pod niebiosa i kwiaty wiosenne pod stopy twe ściele jak poranna rosa.
Zięć Krzysiek.
